Hỏi: Hiện nay, số lượng người chưa thành niên phạm tội ngày càng tăng, như vậy, theo luật sư, với tư cách là một người học luật, am hiểu pháp luật, có nên giảm độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự xuống hay không? Nếu giảm thì dựa trên những cơ sở nào? Còn không thì dựa trên cơ sở nào? (Thu Bình - Hà Nội)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Ngô Đức Cường - Tổ tư vấn pháp luật hình sự Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới thư mục tư vấn của công ty chúng tôi. Về vấn đề của bạn chúng tôi xin được trả lời như sau:

Điều 12 BLHS năm 1999 quy định:

"Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự

1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.

2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng."

Tại sao nhà làm luật lại quy định như vậy?

Con người không phải sinh ra đã có ngay năng lực trách nhiệm hình sự (TNHS) mà nólà khả năng tự ý thức của bản thân mỗi cá thểđược hình thành trong quá trình phát triển về mặt tự nhiên và xã hội.

Như vậy, năng lực TNHS chỉđược hình thành khi con người đã đạt đến một độ tuổi nhất định và năng lực đó sẽ tiếp tục phát triển và hoàn thiện thêm trừ một số trường hợp cá biệt mà Luật Hình sự quy định là không có năng lực TNHS.

Luật Hình sự một số nước trên thế giớidựa trên cơ sở kết quả các công trình nghiên cứu, khảo sát về tâm lý cũng như căn cứ vào chính sách hình sự của mình để quy định về độ tuổi bắt đầu có năng lực TNHS và tuổi có năng lực TNHS đầy đủ. Mức tuổi cụ thể ở mỗi nước và có thể là ở mỗi thời điểm trong mỗi nước không hoàn toàn giống nhau.

Ở Việt Nam, căn cứ vào thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm và trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm của các nước khác, nhà nước ta đã quy định 14 tuổi là mứctuổi bắt đầu có năng lực TNHS và 16 tuổi là mức tuổi có năng lực TNHS đầy đủ.

Hiện nay, ở nước ta nói riêng,số lượng người chưa thành niên phạm tội ngày càng gia tăng về cả số lượng lẫn tính chất nguy hiểm của hành vi phạm tội. Tuy nhiên, có thể thấyngười chưa thành niên là người chưa phát triển đầy đủ về mặt thể chất và tâm- sinh lý, sự nhận thức và kinh nghiệm sốngcònhạn chế, khả năng tự kiềm chế thấp dẫn đếndễ bị kích động, dụ dỗ và lôi kéothực hiện những hành vi phạm tội.

Đảng và Nhà nước ta luôn cónhữngchủ trương chính sách riêng đối với người chưa thành niên phạm tội.Chủ yếu nhằm vào mục đích răn đe, giáo dục bởi ở lứa tuổi này, ý thức phạm tội của họ chưa cao lại có xu hướng dễ uốn nắn và cải tạo. Chính vì vậy, theo quan điểm của cá nhân tôi, tôi cho rằng việc giảm độ tuổi chịu TNHS là không cần thiết vì đây không phải là biện pháp lâu dài để có thể giải quyết tận gốc vấn đề. Thay vào đó, chúng ta nên chú trọng hơn vào công tác giáo dục về mặt ý thức cũng nhưphổ biến, tuyên truyền những kiến thức pháp luật cơ bản cho người chưa thành niên để nâng cao nhận thức của họ.

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: info@luatviet.net.vn.
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật hình sự mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Tại thời điểm quý Vị đọc bài viết này, các điều luật chúng tôi viện dẫn có thể đã hết hiệu lực, hoặc đã được sửa đổi, bổ sung; các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.