Tư vấn quyền hưởng di sản thừa kế theo pháp luật

Chào Luật sư, Hiện tôi đang có một số vướng mắc về luật thừa kế cần được tư vấn, mong Luật sư giải đáp thắc mắc giúp tôi như sau

Hỏi: Căn nhà tôi đang ở do mẹ tôi xây và đứng tên chủ quyền nhà, hiện trên hộ khẩu ngoài gia đình tôi còn có bà nội có tên trên hộ khẩu. 02 năm vừa qua, lần lượt ba tôi rồi mẹ tôi mắc bạo bệnh nên qua đời mà không để lại di chúc gì cho 02 anh em tôi. Trước khi mất khoảng 4-5 tháng, mẹ tôi đã kịp làm sổ đỏ cho căn nhà. Hiện nay0 2 anh em tôi vẫn đang ở chung trong nhà và có bàn với nhau là sẽ đồng thừa kế căn nhà trên. Mong luậttư vấn dùm tôi phải làm những thủ tục gì và cần những giấy tờ gì để nhận thừa kế căn nhà này và phải trình giấy tờ tại nơi nào? Ngoài 2 anh em tôi ra, ba tôi có quốc tịch nước ngoài, từng nhận 1 đứa con nuôi người nước ngoài thì tôi có phải chia sẻ quyền thừa kế cho đứa con này không? Theo tôi được biết, quyền thừa kế trực tiếp theo luật ưu tiên đầu tiên là cha mẹ rồi mới đến con cái của người đứng tên căn nhà, hiện mẹ tôi đứng tên mà hiện tôi chỉ còn ông ngoại và ông bà nội, thì quyền thừa kế này có bao gồm cả ông bà tôi không? Vừa rồi, cô và dượng tôi có lấy giấy chứng tử của mẹ tôi đi làm giấy tờ. Luật sư cho tôi hỏi, nếu tôi chưa kịp làm giấy nhận quyền thừa kế thì cô dượng tôi có thể quyền làm nhận thừa kế này không? (Hải Ngọc - Hưng yên)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Trước hết, cần xác định di sản thừa kế trong trường hợp này là thuộc quyền sở hữu của ai. Do nội dung thư tư vấn không làm rõ được vấn đề này, nên chúng tôi chia một số trường hợp cụ thể như sau:

Trường hợp 1: căn nhà là tài sản chung của vợ chồng nhưng do 1 người đứng tên.

Trong trường hợp này, tuy chỉ có mẹ anh (chị) là người đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở nhưng vẫn có thể được xác định là tài sản chung của bố và mẹ bạn nếu đây là tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân, việc mẹ anh (chị) đứng tên là do có thỏa thuận với bố bạn. Do vậy, phần tài sản chung của vợ chồng về nguyên tắc sẽ được chia đôi . Theo như anh (chị) trình bày thì bố và mẹ anh (chị) mất đều không để lại di chúc, nên di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật cho những thuộc hàng thừa kế thứ nhất.

Điều 676 Bộ luật dân sự 2005 quy định về Người thừa kế theo pháp luật

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a. Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;....

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.


- Đối với di sản thuộc quyền sở hữu của bố bạn: di sản của bố bạn được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất như trên.

Anh (chị) có đề cập đến việc bố anh (chị) có 1 người con nuôi nước ngoài. Song “con nuôi” là hàng thừa kế theo pháp luật trong quy định trên phải là con nuôi hợp pháp. Con nuôi hợp pháp được hiểu là việc nhận nuôi phải đảm bảo đầy đủ các điều kiện và thủ tục mà pháp luật quy định.

- Đối với di sản thừa kế thuộc quyền sở hữu của mẹ anh (chị): Di sản thừa kế sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Trong trường hợp của anh (chị) thì chỉ có “bà ngoại” _ mẹ ruột của người để lại di sản, mới thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Cha chồng, mẹ chồng không thuộc đối tượng là những người được thừa kế theo pháp luật.

Trường hợp 2: căn nhà là tài sản riêng của mẹ anh (chị)

Mẹ anh (chị) mất không để di chúc, nên việc phân chia di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật. Trong trường hợp này anh (chị) cần xác định những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của mẹ anh (chị) theo quy định và phân tích tại trường hợp 1.

Về thông tin “cô và dượng tôi có lấy giấy chứng tử của mẹ tôi đi làm giấy tờ” mà bạn nhắc đến thì anh (chị) cần lưu ý trừ trường hợp được quy định tại khoản Điều 676 BLDS thì chỉ có những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất mới có quyền hưởng di sản thừa kế theo pháp luật. Do vậy, cô và dượng anh (chị) sẽ không có quyền thừa kế di sản thừa kế.

Khuyến nghị:
  1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
  2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
  3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.