Hỏi: Ông Thành và bà Lan kết hôn năm 1980 có 2 con là A1 ( sinh năm 1982 ) và A2 ( sinh năm 1984 ). Bà Lan có mẹ là bà G. Do mâu thuẫn gia đình nên ông Thành đã ly thân với bà Lan từ năm 2009. Một lần đi đám cưới cháu mình, ông Thành bị tai nạn giao thông chết ngay tại chỗ. Vào thời điểm ông Thành chết, xác định tài sản của ông Thành là 280 triệu đồng. Vậy di sản của ông Thành được chia như thế nào nếu ông Thành chết không để lại di chúc, A1 từ chối nhận di sản thừa kế theo pháp luật. Giả sử trước đó ông Thành có lập di chúc để lại toàn bộ tài sản của mình cho A1. (Hải Nam - Vĩnh Phúc)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Mặc dù vợchồng ông Thành và bà Lan đã ly thân nhưng chưa ly hôn nên hôn nhân vẫn tồn tại vàkhi ông Thành mất, bà Lan vẫn được hưởng di sản thừa kế. Trong trường hợp hai vợ chồng đã chia tài sản chung nhưng chưa ly hôn thì bà Lan vẫn được hưởng di sản thừa kế. Điều 680 Bộ luật dân sự quy định:

"1. Trong trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung khi hôn nhân còn tồn tại mà sau đó một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản."

A/ ông Thành chết không để lại di chúc, A1 từ chối nhận di sản thừa kế theo pháp luật.

Vì ông Thành mất không để lại di chúc nên vợ ông Thành và các con được hưởng di sản thừa kế theo pháp luật. Điều 676 Bộ luật dân sự 2005 quy định:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".

Từ quy định trên, những người được thừa kế tài sản 280 triệu của ông Thành gồm:

- Vợ là bà Lan.

- Con A1: do A1 từ chối nên A1 sẽ không được hưởng di sản thừa kế.

- Con A2.

Như vậy, bà Lan và con A2 mỗi người được hưởng 1/2 số di sản thừa kế.

B/ Giả sử trước đó ông Thành có lập di chúc để lại toàn bộ tài sản của mình cho A1.

Nếu di chúc của ông Thành hợp pháp, đáp ứng đủ các điều kiện quy địnhtại điều 652 Bộ luật dân sự:

"1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;

b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.

3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực".

Số tài sản đó sẽ được chia như sau:

Khoản 1Điều 669 Bộ luật dân sự quy địnhngười thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc:

"Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:

1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;"

Như vậy, ngoài A1 ra thìbà Lan sẽ được hưởng 2/3 số tài sản được thừa kế của một người thừa kế theo pháp luật, gồm bà Lan, A1, A2. Khi đó A1 sẽ phải chia số tài sản đó cho bàn Lan trừ khi bà Lan từ chối hưởng di sản này.

Khuyến nghị:

1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.