Hỏi: Vợ chồng tôi không có đăng ký kết hôn và sau khi ly hôn con tôi mang họ cha nhưng khác họ với tôi và về sống chung với tôi. Vậy con tôi có thể được làm giấy khai sinh được không? (Kim Anh - Hà Nội)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Đào Thị Thu Hường - Tổ Tư vấn pháp luật Hôn nhân và gia đình - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Thứ nhất, nếu con bạn chưa được khai sinh:Khai sinh là quyền cơ bản của công dân. Do vậy, dù hai bạn chưa đăng ký kết hôn thì con bạn vẫn được đăng ký khai sinh bình thường theo thủ tục.Căn cứ theo quy định tại 13, 14, 15 nghị định 158/2005/NĐ-CP thì thủ tục bao gồm

-Thẩm quyền đăng ký:Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân cấp xã), nơi cư trú của người mẹ thực hiện việc đăng ký khai sinh cho trẻ em; nếu không xác định được nơi cư trú của người mẹ, thì Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi cư trú của người cha thực hiện việc đăng ký khai sinh.

-Thủ tục đăng ký khai sinhNgười đi đăng ký khai sinh phải nộp giấv chứng sinh (theo mẫu quy định) và xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn của cha, mẹ trẻ em (nếu cha, mẹ của trẻ em có đăng ký kết hôn).Giấy chứng sinh do cơ sở y tế, nơi trẻ em sinh ra cấp; nếu trẻ em sinh ra ngoài cơ sở y tế, thì Giấy chứng sinh được thay bằng văn bản xác nhận của người làm chứng. Trong trường hợp không có người làm chứng, thì người đi khai sinh phải làm giấy cam đoan về việc sinh là có thực.Trong trường hợp cán bộ Tư pháp hộ tịch biết rõ về quan hệ hôn nhân của cha mẹ trẻ em, thì không bắt buộc phải xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn.Sau khi kiểm tra các giấy tờ hợp lệ, cán bộ Tư pháp hộ tịch ghi vào sổ đăng ký khai sinh và bản chính Giấy khai sinh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ký và cấp cho người đi khai sinh một bản chính Giấy khai sinh. Bản sao Giấy khai sinh được cấp theo yêu cầu của người đi khai sinh.Trong trường hợp khai sinh cho con ngoài giá thú, nếu không xác định được người cha, thì phần ghi về người cha trong sổ đăng ký khai sinh và Giấy khai sinh để trống. Nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh có người nhận con, thì Ủy ban nhân dân cấp xã kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh.

-Thời hạn đi khai sinh và trách nhiệm khai sinh:Trong thời hạn 60 ngày, kể từ ngày sinh con, cha, mẹ có trách nhiệm đi khai sinh cho con; nếu cha, mẹ không thể đi khai sinh, thì ông, bà hoặc những người thân thích khác đi khai sinh cho trẻ em.Nếu đã quá thời hạn trên mà bạn mới đi đăng ký thì bạn sẽ phải đăng ký khai sinh theo thủ tục quy định tại điều 44, 45 nghị định 158/2005/NĐ-CP.

Thứ hai, nếu bạn đã làm giấy khai sinh cho con nhưng bây giờ bạn muốn đổi sang họ bạn.Điều 27 Bộ luật dân sự 2005 quy định: “Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ, tên trong trường hợp […] thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ hoặc ngược lại” Bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi họ cho con từ tên cha sang tên mẹ.Do hai người chưa có đăng ký kết hôn thì người cha phải tiến hành thủ tục nhận cha, mẹ, con theo quy định tại Điều 34 Nghị định 158/2005/NĐ-CP và Nghị định 06/2012/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung. Việc nhận cha, mẹ, con phải là tự nguyện và không có tranh chấp.Sau khi hoàn thành việc đang ký nhận cha, mẹ, con bạn có thể yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đăng ký khai sinh của con thay đổi họ cho con bạn từ họ cha sang họ mẹTheo quy định tại Điều 38 Nghị định 158/2005/NĐ-CP và Nghị định 06/2012/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung thìbạn nộp tờ khai, xuất trình bản chính giấy khai sinh của con và các giấy tờ liên quan để làm căn cứ cho việc thay đổi họ, tên.Trong trường hợp thay đổi họ tên cho người từ đủ 9 tuổi phải có sự đồng sự của người đó thể hiện trong Tờ khai .

Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ nếu việc thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật, thì cán bộ Tư pháp hộ tịch hoặc cán bộ Tư pháp của Phòng Tư pháp ghi vào Sổ đã đăng ký khai sinh trước đây và Quyết định về việc thay đổi, cải chính hộ tịch. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ký và cấp cho đương sự một bản chính Quyết định về việc thay đổi, cải chính hộ tịch. Bản sao Quyết định được cấp theo yêu cầu của đương sự. Trường hợp cần phải xác minh, thì thời hạn nói trên được kéo dài thêm không quá 05 ngày.Nội dung và căn cứ thay đổi, cải chính hộ tịch phải được ghi chú vào cột ghi những thay đổi sau này của Sổ đăng ký khai sinh và mặt sau của bản chính Giấy khai sinh.

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: info@luatviet.net.vn.
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật Hôn nhân và gia đình mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.