Chia di sản theo pháp luật, thủ tục chia di sản là đất khi không có di chúc được thực hiện như thế nào?

Hỏi: Khi bố tôi mất đã để lại 1500m2 đất cho mẹ và 03 anh em chúng tôi không có di chúc. Trước khi mất bố tôi có cho 03 anh em chúng tôi mỗi người 400m2 đất để canh tác, tự phân chia với nhau. Hiện tại một nửa mảnh đất bố tôi cho tôi đang dính vào dự án làm đường của nhà nước. Mà tôi đang kinh doanh buôn bán trên đất, em trai tôi thì cũng dựng quán buôn bán trên đất thì có sử dụng lấn đất ra bên ngoài và cũng đã bị tháo dỡ phần lấn ra ngoài như gia đình tôi. Hiện tại, vì quán của cả 2 chị em bị tháo dỡ nên hư hỏng ảnh hưởng cần phải sửa chữa lại để tiếp tục duy trì công việc, nhưng các anh chị em trong gia đình lúc này cũng xảy ra tranh chấp về phần đất bố để lại. Tôi cũng lên ủy ban nhân dân xã để yêu cầu giải quyết về việc cho pháp xây dựng sửa lại quán bị tháo dỡ khi quy hoạch nhưng họ nói vì đất đang có tranh chấp nên không được phép sửa chữa, xây dựng. Tôi muốn hỏi là nếu trường hợp của gia đình bên tôi như thế thì có được phép sửa chữa không và đất đang có tranh chấp như thế thì phải giải quyết như thế nào, mẹ tôi vẫn còn sống? (Nguyễn Hùng – Hà Nội)

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Đại Hải - Tổ tư vấn pháp luật bất động sản của Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Đất của gia đình anh/chị đang có tranh chấp theo nguyên tắc thì đất đang có tranh chấp sẽ không được phép xây dựng, canh tác, kinh doanh, chuyển nhượng,… Thêm nữa khi bố anh/chị mất cũng không để lại di chúc phân chia phần đất cho các con nên anh em trong nhà đã xảy ra tranh chấp do nhu cầu ai cũng muốn có nhiều đất.

Việc này gia đình tốt nhất nên thỏa thuận giải quyết phân chia tài sản là mảnh đất của bố để lại, sau đó phần đất của ai thì đi đăng ký chuyển quyền sử dụng đất và khi đó mọi người sẽ được tự do sử dụng mảnh đất của mình.

Tuy nhiên bạn không nói rõ là mảnh đất đấy chỉ là tài sản của bố bạn hay là tài sản của cả bố và mẹ bạn.

Nếu tài sản là của bố anh/chị thì theo Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về việc phân chia tài sản không có di chúc sẽ theo pháp luật chia đều cho hàng thừa kế thứ nhất sau đó làm một bản cam kết có chữ ký của tất cả các thành viên được hưởng thừa kế rồi làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất. Hàng thừa kế thứ nhất theo điểm a khoản 1 và khoản 2 Điều 676 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau”.

Như vậy đất của bố anh/chị để lại sẽ phải chia đều cho các con cùng vợ và bố mẹ.

Trường hợp nếu 1500 mét vuông đất là của cả bố và mẹ bạn thì pháp luật sẽ phải chia đôi mảnh đất 750 mét vuông đất là của bố và 750 mét vuông đất là của mẹ bạn. Sau đó, sẽ sử dụng 750 mét vuông đất của bố đem chia đều theo hàng thừa kế thứ nhất.

Sau khi chia mảnh đất và đăng ký chuyển quyền sử dụng đất cùng sổ đỏ xong thì gia đình anh/chị cũng như gia đình của em anh/chị đều có quyền sử dụng kinh doanh, sửa chữa khai thác sử dụng đất và tài sản trên đất.

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: info@luatviet.net.vn.
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật bất động sản mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Tại thời điểm quý Vị đọc bài viết này, các điều luật chúng tôi viện dẫn có thể đã hết hiệu lực, hoặc đã được sửa đổi, bổ sung; các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.