Chia di sản thừa kế đối với trường hợp có di chúc và không có di chúc

Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết

Hỏi: Gia đình tôi có 4 anh em. Tôi là con trai cả. Dưới là em gái và 2 em trai. Bố tôi đã mất cách đây 1 năm. Trước khi mất bố tôi có viết lại di chúc để lại cho tôi 1 nửa mảnh đất của ông bà để sau này lấy chỗ thờ cúng và 1 nửa còn lại chia cho chú thứ 3 (chú thứ 4 và cô thứ 2 đã xây dựng gia đình và bố mẹ tôi mua đất làm nhà cho chú thứ 4 rồi. Đến bây giờ mẹ tôi lại bảo cho tất chú thứ 3 và không làm theo di chúc bố tôi để lại và bảo di chúc đã bị hủy( di chúc có được công chứng của cấp xã). Và bảo tôi ký vào giấy nhường lại cho chú thứ 3 (vì chú thứ 3 không có nhu cầu sử dụng mảnh đất đó). Nên tôi không ký và không đồng ý. Vậy tôi xin quý công ty và các luật sư tư vấn giúp tôi mẹ tôi làm vậy có đúng pháp luật không, theo luật thừa kế đất đai thì tôi sẽ được thừa kế như thế nào trên mảnh đất đó. Và ai là người sẽ được thừa kế trong việc này. Quyền thừa kế là bao nhiêu khi mẹ tôi quyết định như vậy? (Thanh Minh - Hà Nam)

>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Trước hết, cần xác định mảnh đất là tài sản của riêng bố bạn hay là tài sản chung của bố mẹ bạn.
Thứ hai, cần xác định di chúc bố bạn để lại có còn hay không?

Trường hợp 1: Di sản là tài sản riêng của bố bạn:

+Trường hợp di chúc còn: Chia di sản theo nội dung của di chúc ( căn cứ theo điều 648 Bộ luật dân sự năm 2005). Khi đó mẹ của bạn không có quyền định đoạt tặng cho mảnh đất đó cho chú thứ ba.

+Trường hợp di chúc đã bị thất lạc không tìm thấy: Di sản được chia theo pháp luật. Những người được hưởng phần di sản này bao gồm: mẹ bạn, bạn và 3 người em của bạn. Khi đó, mẹ của bạn chỉ có quyền tặng cho phần di sản mà bà được hưởng cho chú thứ ba. Theo điều 676 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông
ngoại, bà ngoại;


c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".

Trường hợp 2: mảnh đất là tài sản chung của cả bố mẹ bạn: Mảnh đất sẽ được chia đôi, một phần thuộc sở hữu của mẹ bạn, một phần thuộc sở hữu của bố bạn. Phần mảnh đất thuộc tài sản của bố bạn được gọi là di sản thừa kế. Khi đó:

+Trường hợp còn di chúc: Phần di sản sẽ được chia theo nội dung của di chúc. Mẹ bạn không có quyền tặng cho phần di sản đó cho chú thứ ba.

+Trường hợp không còn di chúc: Phần di sản đó sẽ được chia theo pháp luật theo điều 676 Bộ luật Dân sự. Mẹ của bạn cũng chỉ có thể tặng cho phần di sản trong phạm vi được hưởng thừa kế.

Khuyến nghị:

  1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
  2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
  3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.