Hỏi: Cha mẹ và 3 anh em trai. nhà em có 1 mảnh đất tại p.phú hòa thủ dầu một.bd dt:khoảng 330m2. năm 2008 mảnh đất trên đã chia 3 phần.2 anh trai đã tách nhân khẩu và có gia đình.hiện thửa đất còn lại tất nhiên là phần em thừa hưởng nhưng cha em chưa có làm di chúc thì qua đời năm 2014.giờ mẹ em đang sống và sinh hoạt bên nhà anh trai lớn và có ý chia tài sản thuộc về em như đã nêu. Mẹ em nói bà sẽ hưởng 50% và còn lại là của em và vợ con em. Xin hỏi như vậy là có đúng với quy định về luật tài sản không? (Hữu Hùng - Hà Nam)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Điều 66 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 về giải quyết tài sản của vợ chồng trong trường hợp một bên chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết như sau:

"1. Khi một bên vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì bên còn sống quản lý tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp trong di chúc có chỉ định người khác quản lý di sản hoặc những người thừa kế thỏa thuận cử người khác quản lý di sản.

2. Khi có yêu cầu về chia di sản thì tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.

3. Trong trường hợp việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của vợ hoặc chồng còn sống, gia đình thì vợ, chồng còn sống có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế phân chia di sản theo quy định của Bộ luật dân sự.

4. Tài sản của vợ chồng trong kinh doanh được giải quyết theo quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này, trừ trường hợp pháp luật về kinh doanh có quy định khác".

Như vậy khi bố bạn mất thìmẹ bạn là người quản lý tài sản chung này. Và nếu có một trong số những người thừa kếcó yêu cầu chia di sản thì tài sản chung vợ chồng về nguyên tắcđược chia đôi (mẹ bạn 50%)trừ trườnghợp có thỏa thuận khác về chế độ tài sản. Vậy xác định bố mẹ bạn không có thỏa thuận gì khác về chế độ tài sản chung vợ chồng thì 1 phần đất này được chia đôi, 1 nửa của mẹ bạn, 1 nửa để chia thừa kế theo pháp luật.

Nếu như việc thỏa thuận trước đây của bố mẹ bạn là cho bạn mảnh đất còn lại đã có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu thì mảnh đất là của bạn. Còn nếu việc thỏa thuận này chỉ là hình thức thỏa thuận là lời nói thì chưa đủ cơ sơ và di sản củabố bạn được chia theo luật.Theo Điều 675 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định việc chia thừa kế như sau:

"1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong những trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc đều chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối quyền nhận di sản.

2. Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

a) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;

b) Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

c) Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối quyền nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn vào thời điểm mở thừa kế".

Điều 676Bộ luật dân sự năm 2005 quy định người thừa kế theo pháp luật như sau:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết màngười chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".

Như vậy có nghĩa là bạn, mẹ bạnvà 2 người anh trai đều có quyền ngang nhau trong việc chia 1 phần di sản này của bố bạn (50% tài sản). Nếu như mẹ bạn và 2 người anh trai từ chối hưởng thì bạn mới có quyền hưởng khối di sản ấy.

Khuyến nghị:

1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.