Hỏi: Tôi có cho anh A mượn 10 triệu đồng, anh A ghi giấy nợ và ký tên (giấy tay), giấy nợ ghi rõ 6 tháng trả hết. Nhưng tới nay đã gần một năm anh A không trả. Anh A đang làm việc tại phòng điều hành Vinasun taxi. Quê anh A ở Lai Vung, Đồng Tháp. Hiện anh A đang ở Quận 8, HCM. Xin hỏi: tôi có nên làm đơn thưa anh A không? Nếu thưa kiện anh A thì ai giúp tôi viết đơn? Tôi nộp đơn tại cơ quan nào? Tôi chỉ có giấy ghi nợ viết tay đích thân anh A viết và ký tên, nếu thưa kiện thì có thắng kiện không? (Đỗ Văn Dũng - Tp Hồ Chí Minh)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Phạm Thị Mai Phương - Tổ tư vấn pháp luật Dân sự Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Điều 471 Bộ luật Dân sự quy định:

"Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định."

Hợp đồng vay tài sản được coi là hợp pháp khi đáp ứng đầy đủ các quy định về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự được quy định tại Điều 122, Bộ luật Dân sự 2005 bao gồm:

"1. Người tham gia giao dịch có năng lực hành vi dân sự: Cá nhân có thể tham gia xác lập, thực hiện hợp đồng vay tài sản là người từ đủ 18 tuổi trở lên, không bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, không bị mất năng lực hành vi dân sự. Ngoài ra, theo quy định tại khoản 2, Điều 20, Bộ luật Dân sự thì người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có tài sản riêng bảo đảm thực hiện nghĩa vụ cũng có thể tự mình xác lập, thực hiện hợp đồng vay tài sản mà không cần phải có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật;2. Mục đích và nội dung của giao dịch không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội;3. Người tham gia giao dịch hoàn toàn tự nguyện;4. Đáp ứng đúng các điều kiện về hình thức của giao dịch trong các trường hợp pháp luật có quy định."

Về hình thức của hợp đồng vay tài sản, pháp luật dân sự hiện hành không có quy định cụ thể về hình thức của hợp đồng này, do đó, hợp đồng vay tài sản có thể được giao kết bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.

Như vậy, căn cứ các quy định nói trên, theo các thông tin mà anh cung cấp, việc lập giấy cho vay tiền viết tay, có chữ ký của hai bên là không vi phạm quy định của pháp luật về hình thức của hợp đồng vay tài sản. Tuy nhiên, thỏa thuận vay tiền chỉ hợp pháp khi nó đáp ứng đầy đủ các quy định về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự theo như các quy định đã trích dẫn ở trên.

Tuy nhiên, với những thông tin bên trên, chúng tôi thấy khi tham gia giao dịch 2 người là hoàn toàn tự nguyện, anh và anh A cũng có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, việc vay 10 triệu đồng không vi phạm điều cấm xã hội và như đã nói ở trên, hình thức văn bản vay mượn của 2 bên đã đúng theo quy định pháp luật. Vì vậy, xét về mặt pháp luật dân sự thì hợp đồng vay mượn 10 triệu của anh A và anh là có hiệu lực pháp luật.

Việc anh có nên thưa kiện không: vấn đề này tùy thuộc vào ý chí chủ quan của anh và còn tùy thuộc vào hoàn cảnh thực tế (như anh A có biểu hiện trốn tránh hay không, có đủ khả năng trả nợ hay không...). Cho nên, đối với lời khuyên có nên thưa kiện không chúng tôi sẽ không trả lời trực tiếp, tuy nhiên, có thể những thông tin chúng tôi cung cấp dưới đây sẽ có thể giúp đỡ cho anh phần nào trong sự quyết định có hay không thưa kiện.

Ai giúp anh viết đơn: hiện nay pháp luật không có quy đinh nào cụ thể về việc cơ quan, chủ thể nào có thẩm quyền viết đơn thưa kiện. Trên thực tế là ai có vấn đề gì thì tự người đó sẽ trình bày. Bởi vì pháp luật về dân sự ưu tiên sự thỏa thuận nên nếu cảm thấy không tự tin về khả năng diễn đạt của mình, anh có thể nhờ những người thân xung quanh viết đơn hộ, việc ai viết đơn không quan trọng, quan trọng là chữ ký của người làm đơn, anh phải là người trực tiếp lý vào đơn bởi quyền lợi của anh bị xâm phậm chứ không phải người nào khác.

Nộp tại cơ quan nào: Anh làm đơn khởi kiện gửi đến tòa án cấp quận, huyện nơi cư trú của anh A, kèm theo đơn là bản sao hợp đồng vay tiền, bản sao CMND và hộ khẩu của anh.

Có khả năng thắng kiện hay không: Vì quyền lợi của anh bị xâm phạm, tuy nhiên, những gì anh cung cấp cho chúng tôi chỉ là thông tin từ phía anh, không phải là thông tin đầy đủ từ cả 2 phía anh và anh A nên chúng tôi không khẳng định trước.

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: info@luatviet.net.vn.
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật dân sự mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.