Tranh chấp quyền thừa kế đối với mảnh đất đã được cấp GCNQSĐ

Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế

Hỏi: Bố mẹ tôi (đã mất) có 5 người con trai, 2 người con gái. Khi mất bố mẹ tôi không để di chúc lại, bố mẹ tôi có một mảnh đất. Mảnh đất này có bìa đỏ mang tên anh trai cả. Ngày xưa bố mẹ tôi vì không được học hành, không biết chữ vả lại khi đó chưa có chủ trương làm bìa đỏ nên bố mẹ tôi không làm. Đến khi anh trai cả lớn lên (anh này ở với bố mẹ tôi ) anh đã bí mật làm bìa đỏ đứng tên anh mà không nói với bố mẹ cũng như anh em tôi. Khi bố mẹ tôi mất, vợ chồng anh cả vào ở với con trong Sài Gòn và có ý định bán toàn bộ đất đai trên. Tôi biết âm mưu nên đã lấy trộm bìa đỏ mang tên anh cả giấu đi. Vì không có bìa đỏ nên anh cả không bán được. Sau 2 năm không có sự việc gì xảy ra, anh cả được thông báo về làm lại bìa đỏ. Tôi và các anh em biết được nên đã làm đơn kiến nghị không cho làm bìa đỏ mang tên anh cả, và yêu cầu phải giải quyết theo pháp luật. Hiện tại mảnh đất đã dùng một nửa xây nhà thờ cho bố mẹ tôi. Vậy trong trường hợp này kính mong luật sư tư vấn sẽ xử lý thế nào? Chúng tôi muốn một nửa đất để xây nhà thờ cho bố mẹ, còn nửa còn lại thì chia cho 7 người con, như thế có đúng theo pháp luật hiện hành không? (Thanh Hà - Hải Dương)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Theo quy định tại mục 2 nghị quyết 02/2004 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao có quy định như sau:“Việc áp dụng các quy định của pháp luật về thời hiệu khởi kiện liên quan đến thừa kế
2.2 a) Đối với trường hợp thừa kế mở trước ngày 1/7/1996, thì thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế được thực hiện theo quy định tại Điều 36 của Pháp lệnh Thừa kế năm 1990 và hướng dẫn tại Nghị quyết 02/HĐTP ngày 19/10/1990 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao "hướng dẫn áp dụng một số quy định của Pháp lệnh Thừa kế".
Khi xác định thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế mà thời điểm mở thừa kế trước ngày 1/7/1991 và di sản là nhà ở thì thời gian từ ngày 1/7/1996 đến ngày 1/1/1999 không tính vào thời hiệu khởi kiện.

b) Đối với trường hợp thừa kế mở từ ngày 1/7/1996 thì thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế được thực hiện theo quy định tại Điều 648 của Bộ luật Dân sự.

2.3. Thời hiệu khởi kiện yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại, thanh toán các khoản chi từ di sản.

a) Đối với trường hợp thừa kế mở trước ngày 01/7/1996 thì thời hiệu khởi kiện yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại, thanh toán các khoản chi từ di sản được thực hiện theo quy định tại Điều 36 của Pháp lệnh Thừa kế và hướng dẫn tại Nghị quyết số 02/HĐTP ngày 19/10/1990 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao "hướng dẫn áp dụng một số quy định của Pháp lệnh Thừa kế". Nếu nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại, thanh toán các khoản chi từ di sản được phát sinh trước ngày 01/7/1991 có liên quan đến nhà ở thì thời gian từ ngày 01/7/1996 đến ngày 01/01/1999 không tính vào thời hiệu khởi kiện.

b) Đối với trường hợp thừa kế mở từ ngày 01/7/1996 thì thời hiệu khởi kiện yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại, thanh toán các khoản chi từ di sản được thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự. Việc xác định thời hiệu khởi kiện phải căn cứ vào quy định tại các Điều 639, 640 và 418 của Bộ luật Dân sự
và hướng dẫn tại các tiểu mục 1.2, 1.3, 1.4 mục 1 Phần I của Nghị quyết này.

2.4. Không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế

a) Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:

a.1. Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thoả thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.

a.2. Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thảo thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ.

a.3. Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung.

b) Trường hợp người chết để lại di sản cho các thừa kế nhưng các thừa kế không trực tiếp quản lý, sử dụng mà di sản đó đang do người khác chiếm hữu bất hợp pháp hoặc thuê, mượn, quản lý theo uỷ quyền... thì các thừa kế có quyền khởi kiện người khác đó để đòi lại di sản".


Như vậy theo quy định này khi mảnh đất đó là của bố mẹ bạn nhưng bố mẹ đã mất mà không để lại di chúc đồng thời từ trước đến nay chưa tiến hành chia di sản do người anh trai đang đứng tên trong sổ đỏ. Do đó lúc này nếu còn thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế thì các anh em của bạn có thể khởi kiện ra tòa để yêu cầu chia di sản thừa kế. Nếu hết thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế nhưng trước đó chưa tiến hành chia thì khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết. Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thỏa thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ. Còn nếu không có di chúc và các đồng thừa kế cũng không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung.

Việc anh em bạn muốn một nửa đất để xây nhà thờ cho bố mẹ, còn nửa còn lại thì chia cho 7 người con là không trái với quy định của pháp luật tuy nhiên có thể thực hiện được mong muốn đó hay không còn phụ thuộc vào sự thỏa thuận của các đồng thừa kế nếu có thỏa thuận hoặc chia theo quy định của pháp luật nếu các đồng thừa kế không thể tự thỏa thuận được.

Khuyến nghị:
  1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
  2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
  3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.