Bằng độc quyền sáng chế trao cho chủ sở hữu quyền pháp lý, giống như đối với mảnh đất, nhằm ngăn cấm tất cả người khác xâm phạm sáng chế, giống như chủ sở hữu của mảnh đất có quyền ngăn cấm kẻ trộm xâm nhập, sử dụng hoặc chiếm đoạt mảnh đất của mình.
Trong nền kinh tế ngày càng dựa nhiều vào tri thức, bạn luôn cần những ý tưởng hoặc khái niệm sáng tạo để cải thiện tính năng hiện có, bổ sung những tính năng hữu ích mới cho sản phẩm của bạn hoặc phát triển một sản phẩm hoàn toàn mới. Nếu doanh nghiệp của bạn tạo ra được một ý tưởng hoặc khái niệm hay để giải quyết một vấn đề kỹ thuật bằng một cách bất ngờ mới hoặc tốt hơn, thì doanh nghiệp nên áp dụng các biện pháp đầy đủ và kịp thời để bảo vệ ý tưởng hoặc khái niệm hoặc tri thức sáng tạo đó bằng cách biến nó thành một lợi thế kỹ thuật độc quyền thông qua việc bảo hộ độc quyền sáng chế.
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
Sáng chế không giống như tài sản vật chất mà chúng ta đang sở hữu. Nhưng khi bằng độc quyền sáng chế được sử dụng để bảo bộ sáng chế thì hành vi bảo hộ đó đã biến sáng chế thành một loại tài sản tư hữu mà chủ sở hữu có thể kiểm soát. Tuy nhiên, theo một số khía cạnh, các quyền đối với sáng chế có thể tương đương với các quyền đối với một mảnh đất. Bằng độc quyền sáng chế trao cho chủ sở hữu quyền pháp lý, giống như đối với mảnh đất, nhằm ngăn cấm tất cả người khác xâm phạm sáng chế, giống như chủ sở hữu của mảnh đất có quyền ngăn cấm kẻ trộm xâm nhập, sử dụng hoặc chiếm đoạt mảnh đất của mình.
Vậy, phải sử dụng thông tin sáng chế theo những cách nào để khai thác tối đa tính năng và công dụng của nó.
Một là trong chuyển giao quyền sử dụng
Phân tích thông tin sáng chế sẽ mang lại các thông tin kỹ thuật và kinh doanh cần thiết về công nghệ mục tiêu và giá trị của nó trước khi tham gia đàm phán hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng.
(i) Hợp đồng tiếp nhận công nghệ
Khi chuẩn bị một hợp đồng tiếp nhận công nghệ, việc phân tích thông tin sáng chế sẽ là rất hữu ích để giải đáp các vấn đề sau:
- Công nghệ đang được đề cập có thuộc sở hữu công cộng trên thị trường mục tiêu do nó không còn được bảo hộ, hết thời hạn bảo hộ hoặc không nộp phí duy trì hiệu lực hay bằng độc quyền sáng chế đối với công nghệ đó đã bị hủy bỏ hiệu lực bởi tòa án hay không?
- Có khả năng bị kiện do xâm phạm quyền hay không?
- Công nghệ có bị định giá quá cao hoặc quá thấp khi so sánh với các công nghệ thay thế hay công nghệ có liên quan khác hay không?
(ii) Chuyển giao công nghệ
Trong khi chuẩn bị hợp đồng chuyển giao công nghệ, thông tin sáng chế có thể giúp làm rõ:
- Ai có thể là người nhận li-xăng triển vọng trên thị trường?
- Định giá công nghệ đó như thế nào?
- Đó có phải là công nghệ chủ chốt của doanh nghiệp bạn không, việc chuyển giao công nghệ có gây ra trở ngại cho việc tiếp tục áp dụng công nghệ hay không?
(iii) "Li-xăng trao đổi"
Trong khi chuẩn bị hợp đồng li-xăng trao đổi, việc phân tích sáng chế sẽ giúp:
- So sánh hồ sơ sáng chế của hai công ty và xác định sáng chế chủ đạo, góp phần quyết định bên nào phải trả tiền cho bên kia và số tiền là bao nhiêu.
- Đưa ra một bức tranh tổng thể về vòng đời của công nghệ mục tiêu và các công nghệ chủ chốt trong lĩnh vực này, góp phần đưa ra quyết định cuối cùng.
* Lưu ý về sơ đồ quy trình thời gian
Thông qua phân tích sáng chế, bạn có thể xây dựng được sơ đồ quy trình theo thời gian. Sơ đồ này cho thấy đường đi của công nghệ, giúp bạn xác định được công nghệ chủ đạo. Sơ đồ này có thể được xây dựng bằng cách thu thập, phân tầng và liệt kê các sáng chế quan trọng theo thời gian.
Ví dụ, nếu bạn có kế hoạch tham gia vào lĩnh vực kinh doanh mới là chế tạo thẻ mạch tích hợp (IC), bạn cần xác định các lĩnh vực mà thẻ IC sẽ được sử dụng, các công ty sản xuất thẻ chính, cũng như các công nghệ chủ chốt trong lĩnh vực này.
Hai là trong hoạt động mua lại và sáp nhập
Nếu một công ty muốn có được một công nghệ cụ thể cùng với các tài sản hỗ trợ mà không biết có thể tiếp nhận nó ở đâu, thì trước tiên, công ty đó cần tìm ra tất cả công ty có các sáng chế và tài sản có liên quan.
Việc tra cứu sáng chế có thể giúp tìm ra tất cả sáng chế liên quan đến lĩnh vực mà bạn quan tâm. Khi một hoặc nhiều công nghệ/công ty tiềm năng được tìm thấy, công ty đó có thể tiến hành phân tích các sáng chế bổ sung để tìm hiểu sâu hơn về sự lựa chọn của mình và đưa ra quyết định công ty nào sẽ là mục tiêu sáp nhập hay mua lại một cách tốt nhất.
Khi công ty đã xác định được công ty mục tiêu, việc phân tích sáng chế cũng sẽ giúp giải đáp các vấn đề sau:
(i) Công nghệ mục tiêu có tốt thật sự như được yêu cầu bảo hộ hay không?
(ii) Công ty có được định giá hợp lý hay không?
(iii) Ai là tác giả sáng chế chủ chốt và họ có tiếp tục làm việc cho công ty sau khi sáp nhập hay mua lại hay không?
* Ví dụ thực tiễn
Là một phần của một chiến lược rộng lớn nhằm lấp lỗ hổng công nghệ, một công ty công nghệ cao đã mua lại một công ty chuyên ngành nhỏ.
Ngay sau khi hoàn thành vụ mua lại, công ty mua đã phát hiện ra rằng năng lực nghiên cứu và triển khai của công ty bị mua lại rất hạn chế, và đương nhiên không phù hợp với kỳ vọng là họ có năng lực công nghệ rất mạnh. Năng lực công nghệ của họ phụ thuộc vào một nhà nghiên cứu chính mà không còn làm việc cho họ nữa. Nhà nghiên cứu đó đã chuyển sang công ty mẹ trước khi việc mua bán hoàn tất.
Nếu việc phân tích thông tin sáng chế được thực hiện trước khi tiến hành mua lại, công ty đó đã có thể biết về nhà nghiên cứu chính đó và tiến hành các biện pháp thích hợp để giữ chân ông ta.
Ba là trong hoạt động nghiên cứu và triển khai
Để bắt đầu một công việc kinh doanh hay phát triển một sản phẩm mới, một công ty nên đánh giá lĩnh vực công nghệ có liên quan và dự đoán chính xác về nhu cầu thị trường.
Việc phân tích sáng chế sẽ giúp bạn biết được sự phát triển của công nghệ, từ những công nghệ sơ khai đến việc phát triển thành những công nghệ hiện tại, xu hướng thay đổi công nghệ, vòng đời của công nghệ (liệu công nghệ đang trong giai đoạn ươm tạo, phát triển, hay đã chín muồi và thậm chí là suy thoái), các vấn đề và giải pháp trong việc phát triển một công nghệ cụ thể, công nghệ của đối thủ cạnh tranh và giải pháp để giải quyết các vấn đề có thể nảy sinh.
Hiểu về vòng đời của công nghệ sẽ giúp xây dựng các chính sách phát triển và tập trung vào một số kế hoạch phát triển nhất định.
Việc phân tích sáng chế cũng giúp ngăn chặn xảy ra xâm phạm quyền, từ đó tiết kiệm được chi phí liên quan đến việc kiện tụng và bồi thường thiệt hại.
Bốn là trong quản lý nguồn nhân lực
Thực tế cho thấy chỉ một số ít các nhà sáng chế có nhiều sáng chế mạnh dẫn dắt xu thế phát triển công nghệ và một số nhiều hơn các nhà nghiên cứu chỉ tạo ra một đến hai sáng chế trong mỗi phòng thí nghiệm hay công ty.
Việc phân tích sáng chế, như một bản đồ chất xám của các nhà sáng chế, có thể cho thấy những nhà sáng chế chủ chốt nào có tầm quan trọng sống còn đối với tương lai của công ty.
Bản đồ chất xám như vậy có thể xác định không chỉ các nhà sáng chế hàng đầu trong công ty, mà cả các nhà sáng chế chủ đạo của các công ty khác. Đây là việc phân tích hữu ích cho việc “săn đầu người” và phát triển một chiến lược mua lại và sáp nhập có hiệu quả.
Luật gia Bùi Thị Phượng - Phòng Sở hữu trí tuệ của Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn 1900 6198, tổng hợp.
Khuyến nghị:
- Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, E-mail: info@luatviet.net.vn, info@everest.net.vn.
Bình luận