Phân chia di sản thừa kế không có di chúc

Trường hợp người chết không để lại di chúc, di sản thừa kế được chia theo pháp luật

Hỏi: Nhưng đến năm 2015 bà nội tôi mất thì cô lớn tôi không chịu chia tài sản của ông bà để lại theo nguyện vọng của ông bà,nội. Cô nhỏ tôi và chúng tôi có đưa đơn ra tòa án đòi quyền lợi của chúng tôi theo luật thừa kế và được tòa án thụ lý thẫm tra xét tại chỗ thì lúc này chúng tôi được biết là con của người cô lớn tôi đã đứng tên 150m2 trong số 736m2 mà ông nội tôi mất để lại, đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa lấy về vì chưa nộp thuế cho nhà nước. Người cô lớn và con của cô đã thuê luật sư bảo vệ quyền lợi cho anh ấy vì nói là lúc còn sống bà nội tôi đã bán cho cháu ngoại 150m2. Như vây giấy chứng quyền sử dụng đất của anh họ tôi đứng 150m2 đó có hợp pháp không?. Chúng tôi có phải thuê luật sư để chỉ dẫn mình trong trường hợp này không? Chúng tôi phải làm như thế nào để biết được quyền sử dụng đất kia của anh họ tôi đứng là hợp pháp? Trong thời gian tòa án đang giải quyết thì tôi được biết anh họ tôi đang muốn bán 150m2 đó chúng tôi có cần phải làm đơn gửi lên Chi cục thuế tạm dừng việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho anh họ tôi được không? Nếu làm đơn thì làm như thế nào? Trường hợp nếu quyền sử dụng đất 150m2 của anh họ tôi là hợp pháp thì các người con sẽ được chia như thế nào? (Hoàng Gia - Bắc Ninh)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Do thông tin bạn cung cấp chưa đầy đủ. Để giải đáp thắc mắc của bạn, chúng tôi phân tích chung theo quy định của pháp luật như sau:

Về nguyên tắc phần tài sản được chia thừa kế là phần tài sản thuộc sở hữu của người đã chết để lại (gọi chung là di sản thừa kế)

+ Về việc anh họ bạn có giấy chứng nhận quyền sử dụng mảnh đất 150m2 là đúng hay sai?

Nghĩa vụ chứng minh việc mua bán, tặng cho hợp pháp phải được cung cấp trước khi đăng kí chuyển giao quyền sử dụng đất. Theo đó, việc anh bạn đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho mảnh đất 150 m2 đồng nghĩa với việc anh bạn là chủ sở hữu hợp pháp của phần tài sản này. Mảnh đất đó cũng không thuộc di sản thừa kế mà bà bạn để lại.

+ Về phân chia di sản bà bạn để lại

Thứ nhất, việc chia di sản thừa kế, chỉ trong phạm vi phần tài sản thuộc sở hữu của bà bạn

Nếu bà bạn để lại di chúc, việc phân chia tài sản được thực hiện đúng theo pháp luật

Trường hợp bà bạn không để lại di chúc, chỉ nói bằng miệng như thông tin bạn cung cấp ở trên. Thì di chúc bằng miệng của bà bạn chỉ có hiệu lực pháp lý khi đáp ứng các điều kiện sau đây:

Thứ nhất, khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự 2005 quy định: “Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.” Như vậy việc lập di chúc miệng phải trong trường hợp thực sự cấp thiết do bị bệnh tật hay các nguyên nhân khác mà không thể lập được di chúc bằng văn bản.

Thứ hai, khoản 5 Điều 652 quy định: “Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực".

Theo đó di chúc miệng phải có ít nhất hai người làm chứng, người làm chứng không được thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 654 BLDS sau đây:

+ Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc;

+ Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc;

+ Người chưa đủ mười tám tuổi, người không có năng lực hành vi dân sự.

Đồng thời, những người làm chứng ngay sau đó phải ghi chép, cùng kí tên hoặc điểm chỉ vào văn bản đó. Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng phải đi công chứng, chứng thực di chúc đó.

Nếu đáp ứng các điều kiện trên, di chúc bằng miệng của bà bạn mới có hiệu lực pháp lý, và tài sản được chia theo di chúc này.

Trường hợp bà bạn mất không để lại di chúc giấy, di chúc miệng không đáp ứng đủ các điều kiện trên, được coi là không để lại di chúc. Phần di sản thuộc sở hữu của bà bạn để lại sẽ được chia thừa kế theo pháp luật.

Khi đó, những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất bao gồm các con của bà sẽ được hưởng phần di sản thừa kế.

Nếu bố bạn đã mất, phần di sản thuộc thừa kế của của bố bạn sẽ được chia theo quy định thừa kế thế vị theo quy định tại Điều 677 Bộ luật dân sự : “Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống.”

Khuyến nghị:

  1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
  2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
  3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.