Hỏi: Ông của bạn tôi mất đi có để lại di chúc cho người cháu 1 căn nhà và 1 sổ tiết kiệm (Ông có chỉ định cho bà cháu sẽ là người quản lý số tiền tiết kiệm đến năm cháu tốt nghiệp đại học sẽ giao lại cho cháu ), người cháu này mới có 12 tuổi.Vậy cho hỏi khi nào thì người cháu này có thể được quyền đứng tên căn nhà? Cha mẹ cháu (có đủ hành vi dân sự ) sẽ là người đại diện theo pháp luật có được quyền bán căn nhà không vì cháu còn nhỏ chưa biết gì? Bà cháu có được quyền quản lý số tiền tiết kiệm của cháu không? Bà cháu và ba mẹ cháu có được quyền thừa kế từ căn nhà này không? (Trần Minh - Hưng Yên)

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Phạm Thị Mai Phương - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Từ thông tin bạn cung cấp, có thể hiểu di chúc mà ông bạn để lại là hợp pháp, trong di chúc ông quyết định để lại cho người cháu một căn nhà và 1 sổ tiết kiệm và yêu cầu người bà giữu hộ. Do di chúc hợp pháp nên sẽ chia theo di chúc, nghĩa là di sản mà ông để lại sẽ chia cho người cháu 1 căn nhà và 1 sổ tiết kiệm, nếu còn lại những di sản khác thì các đồng thừa kế hàng thứ 1 sẽ được hưởng phần bằng nhau.

"Điều 676. Người thừa kế theo pháp luật: 1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;"

Còn việc đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì hiện tại theo Điều 22 BLDS 2005 quy định:

"Điều 20.Năng lực hành vi dân sự của người chưa thành niên từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi:1. Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi hoặc pháp luật có quy định khác.2. Trong trường hợp người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có tài sản riêng bảo đảm thực hiện nghĩa vụ thì có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự mà không cần phải có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác."

Ngoài ra,khoản 1 Điều 144 BLDS 2005quy định:"Người đại diện theo pháp luật có quyền xác lập, thực hiện mọi giao dịch dân sự vì lợi ích của người được đại diện, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác". Có nghĩa là, mẹ của người chưa thành niên có quyền xác lập, thực hiện mọi giao dịch dân sự vì lợi ích của người đó, kể cả việcquản lý, thực hiện giao dịch đối vớitài sản người đóđược thừa kế. Pháp luật hiện hành không có quy định về thủ tục xác nhận người đại diện theo pháp luật.Tuy nhiên nếu có tranh chấp xảy ra thì người đại diện theo pháp luật có thể chứng minh vị trípháp lý của mình thông qua các giấy tờ như:chứng minh thư nhân dân, sổ hộ khẩu hoặc Giấy khai sinh của người chưa thành niên.

Trước hết phải khẳng định với bạn là tại Việt Namđất đai thuộc sở hữu toàn dân và do Nhà nước thống nhất quản lý. Vì vậy cá nhân không thể là chủ sở hữu đất đai mà chỉ có quyền chiếm hữu và sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Chiếu theo quy định này, cháu bạn mới 12 tuổi nên chưa đủ điều kiện tự mình xác lập và thực hiện quyền sử dụng đất. Trong trường hợp này,việc xác lập quyền sử dụng mảnh đất này phải thông qua người đại diện của cháu (cha, mẹ hoặc người giám hộ).

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: info@luatviet.net.vn.
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.