Hỏi: Ông nội tôi đã mất từ rất lâu và có để lại 1 căn nhà cho 3 người con trai cùng cha khác mẹ. Một người đã đi biệt tích rất lâu không liên lạc với gia đình, 1 người thì đã mất được 10 năm mà không có vợ con đến tranh chấp tài sản , vậy người còn lai có được toàn quyền thừa kế tài sản của ông nội để lại không, và nếu được thì thủ tục thừa kế sẽ như thế nào? (Thùy Duyên - Bắc Ninh)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Vì bạn không trình bày rõ khi ông bạn mất có để lại di chúc hay không. Nên chúng tôi sẽ đưa ra hai trường hợp để phân tíchnhư sau:

Một là, khi ông bạn mất có để lại di chúc (di chúc hợp pháp).

Trường hợp này, người được chỉ định thừa kế sẽ có quyền hưởng thừa kế.Nếu người thừa kế là cá nhân thìphảicòn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết;trường hợp người thừa kế theo di chúc là cơ quan, tổ chức thì phải là cơ quan, tổ chức tồn tại vào thời điểm mở thừa kế (Điều 635 BLDS 2005).

Hai là, ông bạn mất không để lại di chúc hoặc di chúc không hợp pháp.

Trường hợp này, di sản của người chết để lại sẽ được thừa kế theo pháp luật.

Điều 676 BLDS 2005 quy định về người thừa kế theo pháp luật:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".

Theo như bạn trình bày thì ông nội bạn có 3 người con trai tạm gọi là A (chết được 10 năm), B (biệt tích), C (còn sống).

- Vì bạn không nói rõ ông bạn chếtkhi nào và A chết trước hay sau ông nên có thể hiểu:

+ Nếu A chết sau ông bạnvàcó vợ con nhưvậy vợ con Asẽcó quyền hưởng thừa kế đối với di sảncủa Atrong đó cóphần di sản mà Ađược hưởng từ ông bạn(Athuộc hàng thừa kế thứ nhất và có đủ điều kiện để được hưởng thừa kế từ ông bạn).

+ Nếu A chết trướcông bạn thì trong trường hợp này A không có quyền hưởng thừa kế di sản của ông bạn.

- Đối với trường hợp của B, pháp luật dân sựquy định:

Điều 81 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định về tuyên bố một người là đã chết như sau:

"1. Người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Toà án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong các trường hợp sau đây:

a) Sau ba năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Toà án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;

b) Biệt tích trong chiến tranh sau năm năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;

c) Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau một năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;

d) Biệt tích năm năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 78 của Bộ luật này.

2. Tuỳ từng trường hợp, Toà án xác định ngày chết của người bị tuyên bố là đã chết căn cứ vào các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này".

Tương tự, đối với trường hợp của B, bạn cũng không trình bày cụ thể B biệt tích từ khi nào nên có thể hiểu:

+ Nếu B biệt tích và bị Tòa án tuyên bố là đã chết trước thời điểm ông bạn chết thì B sẽ không có quyền được hưởng thừa kế.

+ Nếu B biệt tích sau khi ông bạn chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết sau thời điểm mở thừa kế thì B vẫn đủ điều kiện để hưởng thừa kế và phần tài sản của B sẽ do người quản lý tài sản theo quy định tại Khoản 1Điều 75 BLDS quản lý (trường hợp B bị tuyên bố là mất tích) hoặc do những người có quyền hưởng thừa kế của B thừa kế (trường hợp B bị tuyên bố là đã chết).

Như vậy, C chỉ có quyền hưởng thừa kế toàn bộ di sản của ông bạn để lại khi và chỉ khi A chếtvà B bị Tòa án tuyên bố là đã chết trước thời điểm mở thừa kế và không còn ai thuộc hàng thừa kế thứ nhất nữa.

Khuyến nghị:

1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.