Hỏi: Cha tôi đã mất cách đây 8 năm không có di chúc và có để lại tài sản gồm: 1 mẫu 6 đất rẫy, 6 mẫu đất cao su và 1 số tài sản khác nhưng tôi chưa biết rõ ba mẹ tôi đã ly hôn cách đây 20 năm tài sản của cha tôi đều là của bà nội tôi cho ba và bà hiện vẫn còn sống. Ba tôi có 4 người con: tôi và chị ruột cùng 2 người con ngoài dã thú. Sau khi ba tôi mất tất cả sổ đỏ đều bị chú tôi cùng các cô chiếm đoạt. Đất rẫy đã đứng tên ba tôi còn đất cao su thì không có sổ đỏ mà chỉ có di chúc phân chia trong gia đinh bà nội tôi đã được công chứng từ lâu. Đề nghị Luật sư tư vấn, tôi phải làm sao để nhận phần thừa kế của mình và tài sản được chia ra sao thành mấy phần? (Nguyên Bảo - Hà Đông)

Luật gia Nguyễn Thanh Thu - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế Công ty Luật TNHH Everest trả lời:

Theo thông tin bạn cung cấp đất rẫy là đất bà nội bạn cho cha bạn và đã đứng tên cha bạn nên đó thuộc tài sản của cha bạn. Vì vậy khi cha bạn mất thì tài sản đó sẽ được trong phần di sản được thừa kế mà bạn, chị ruột cùng 2 con ngoài giá thú của cha bạn chắc chắn được hưởng. Cũng theo như những gì bạn cung cấp thì chúng tôi có thể hiểu được rằng 6 mẫu đất cao su là di sản thừa kế mà cha bạn được hưởng sau khi bà nội bạn mất theo di chúc.

Trong trường hợp này, là thừa kế theo di chúc nên tại thời điểm mở thừa kế, cha bạn đã mất vì vậy cha bạn sẽ không được hưởng di sản theo di chúc. Và phần di sản mà người để lại di sản đã định đoạt cho cha bạn được hưởng theo di chúc sẽ được chia theo pháp luật cho những người thừa kế của người để lại di sản (căn cứ Điểm c Khoản 1 Điều 675 Bộ luật Dân sự).

Theo khoản 1 điều 633 Bộ luật dân sự năm 2005:

"Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trong trường hợp Toà án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 81 của Bộ luật này".

Theo đó, bạn cùng các anh chị em của bạn cũng sẽ không được hưởng phần đất cao su đề cập ở trên theo quy định về thừa kế kế vị. Vì theo như quy định của Bộ luật dân sự 2005 thì thừa kế thế vị chỉ được tính đến trong trường hợp thừa kế theo pháp luật.

Về việc chia tài sản thừa kế mà cha bạn để lại: Ở đây, do cha bạn chết không để lại di chúc nên tài sản sẽ được chia theo quy định về thừa kế theo pháp luật và được thực hiện như sau:

Bạn, chị ruột của bạn và hai con ngoài giá thú của cha bạn thuộc hàng thừa kế đầu tiên và sẽ được hưởng thừa kế như nhau theo pháp luật

Theo qui định tại điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005:

Điều 676. Người thừa kế theo pháp luật

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".

Trong trường hợp này, do cha mẹ bạn đã ly hôn nên phần tài sản của cha bạn để lại sẽ được chia đều 4 phần cho 4 anh chị em bạn bao gồm: bạn, chị ruột của bạn và 2 con ngoài giá thú của cha bạn trừ trường hợp ai trong số những người được hưởng thừa kế từ chối nhận di sản thì phần di sản đó sẽ được chia đều cho những người còn lại.

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: info@luatviet.net.vn.
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Tại thời điểm quý vị đọc bài viết này, các điều luật chúng tôi viện dẫn có thể đã hết hiệu lực, hoặc đã được sửa đổi, bổ sung; các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.